Wśród kliku milionów uczniów uczących się w polskich szkołach każdego roku zdarzają się przypadki niepowodzeń edukacyjnych skutkujących ustaleniem niedostatecznej rocznej oceny klasyfikacyjnej z obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Na tę okoliczność przepisy prawa oświatowego przewidują możliwość zdawania przez ucznia egzaminu poprawkowego.
Zgodnie z 44m ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2230) począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej otrzymał negatywną ocenę klasyfikacyjną z:
1) jednych albo dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych, albo
2) jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych lub zajęć z języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego
– może przystąpić do egzaminu poprawkowego z tych zajęć.
Z przywołanego przepisu jasno wynika, że uczeń nie ma obowiązku przystępowania do tego egzaminu. Ma takie prawo, ale nie jest to jego obowiązkiem. Konsekwencje nieprzystąpienia od egzaminu są jednak przykre. Uczeń nie otrzyma bowiem promocji do klasy programowo wyższej lub też nie ukończy szkoły. Do otrzymania świadectwa promocyjnego niezbędne jest bowiem uzyskanie pozytywnych rocznych ocen klasyfikacyjnych ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych w danym typie szkoły. Warto więc do egzaminu poprawkowego przystąpić, bowiem niepowodzenie na jednym z nich nie przekreśla automatycznie szans na uzyskanie promocji. W takiej sytuacji mogą bowiem mieć zastosowanie przepisy art. 44m ust. 6 cytowanej ustawy. Zgodnie z ich brzmieniem rada pedagogiczna, uwzględniając możliwości edukacyjne ucznia, może jeden raz w ciągu danego etapu edukacyjnego promować do klasy programowo wyższej ucznia, który nie zdał egzaminu poprawkowego z jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych albo zajęć z języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego, pod warunkiem że te zajęcia są realizowane w klasie programowo wyższej. By przepis ten mógł być zastosowany muszą wystąpić wymagane prawem warunki. Podstawowy z nich, to przystąpienie ucznia do egzaminu poprawkowego. Nie jest więc możliwe, by w oparciu o przywołany przepis, rada pedagogiczna podejmowała decyzję dotyczącą niedostatecznej rocznej oceny klasyfikacyjnej ustalonej w wyniku czerwcowej uchwały klasyfikacyjnej rady. Przepis nie znajdzie również zastosowania w przypadku ucznia klasy programowo najwyższej. Nie jest bowiem możliwe warunkowe ukończenie szkoły. Ponadto promocja warunkowa może dotyczyć tylko zajęć, które są realizowane w klasie programowo wyższej. Wreszcie rada pedagogiczna może wyrazić zgodę na promocję warunkową, ale nie jest do tego zobligowana. Przed podjęciem decyzji rada pedagogiczna ma obowiązek uwzględnić możliwości edukacyjne ucznia. Z treści przepisu nie wynika jak ta powinność ma być realizowana. Nie ulega jednak wątpliwości, że poruszona w trakcie zebrania rady sprawa powinna być przedmiotem dyskusji nauczycieli, w której tematem przewodnim będzie ocena możliwości edukacyjnych ucznia. Rada pedagogiczna będzie musiała rozważyć czy uczeń promowany warunkowo daje nadzieję na uzupełnienie braków wiadomości i umiejętności z danych zajęć edukacyjnych w kolejnym roku szkolnym bez konieczności powtarzania klasy. Jest to suwerenna decyzja rady, od której, przy zachowaniu przepisanej prawem procedury, nie przysługuje odwołanie. Przepisy nie przesądzają również czy do zainteresowania się rady tym tematem wymagany jest wniosek rodziców ucznia, czy też powinna ona sprawą zająć się niejako z urzędu. Wydaje się więc, że biorąc pod uwagę brzmienie przepisu art. 44b ust. 10 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, kwestie te powinny być rozstrzygnięte w statucie szkoły.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 737),
- ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 750 z późn. zm.).
Stan prawny na dzień:
- 7-09-2024
