Urlop dla poratowania zdrowia a uprawnienia emerytalne nauczyciela

PYTANIE: Dyrektor w maju udzielił nauczycielce urlopu zdrowotnego od 1 września 2024 r do 31 sierpnia 2025 r. Jest to nauczyciel urodzony w 1962 roku, więc mogący starać się o świadczenie kompensacyjne lub wcześniejszą emeryturę. Dyrektor Centrum Usług Wspólnych z organu prowadzącego zwróciła dyrektorowi uwagę, że dyrektor postąpił nieprawidłowo – udzielił urlopu zdrowotnego nauczycielowi który ma uprawnienia emerytalne. Co ma zrobić dyrektor w tej sytuacji, jak wybrnąć?

ODPOWIEDŹ:

Rzeczywiście jest to spory problem prawny, jak to odkręcić. Moim zdanie prosto nie jest.

Nabycie uprawień emerytalnych Przepis art. 73 ust. 2 Karty Nauczyciela stanowi tak:

„Nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne.”

Zatem nabycie uprawnień emerytalnych (nie chodzi o korzystanie z tych uprawień ale sam fakt posiadania uprawnień) pozbawia możliwości skorzystania z urlopu zdrowotnego. Jeżeli nauczyciel posiada uprawnienia emerytalne zarówno do wcześniejszej emerytury (czy to z Karty Nauczyciela lub z innych przepisów), jak i emerytury w wieku powszechnym nie przysługuje mu urlop zdrowotny (wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2003 r., I PK 72/03; wyrok Sądu Najwyższego z 26 marca 2007 r., I PK 262/06).

Zdaniem Sądu Najwyższego pojęcie nabycia prawa do emerytury zostało użyte w takim znaczeniu, w jakim jest ono rozumiane w przepisach regulujących świadczenia emerytalno-rentowe. Nie jest ono równoznaczne z przejściem na emeryturę czy też zamiarem skorzystania z tego świadczenia wyrażającym się w złożeniu stosownego wniosku. Prawo do świadczeń powstaje w dniu spełnienia wszystkich warunków, od których uzależnione jest to prawo. Nabycie prawa do emerytury następuje z chwilą spełnienia ostatniego z wymaganych warunków.

Błędne udzielenie urlopu zdrowotnego I teraz w związku z powyższym:

Jeżeli uznajemy, że udzielenie urlopu jest oświadczeniem woli pracodawcy, które wywołuje skutek z chwilą gdy doszło do pracownika w taki sposób, że mógł się on zapoznać z jego treścią, to zmiana tej decyzji wymaga albo zgody nauczyciela albo wykazania przesłanek z Kodeksu cywilnego do uchylenia się od wadliwego oświadczenia woli (art. 61 w zw. z art. 84).

Zatem pierwszą opcją jest rozmowa z nauczycielką i uzyskaniem jej zgody na cofnięcie zgody na urlop zdrowotny. Ewentualnie można dogadać się w sprawie urlopu bezpłatnego dla nauczyciela, ale zapewne nauczyciel nie będzie tym zainteresowany.

Drugą opcją jest wykazanie że zgoda na urlop zdrowotny była podjęta pod wpływem błędu (przekonania, ze nauczycielce nie przysługują uprawnienia emerytalne). Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez nauczycielkę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie (czyli o błędnym przekonaniu pracodawcy ze nauczycielce nie przysługują uprawnienia emerytalne) lub mogła z łatwością błąd zauważyć (art. 84 Kodeksu cywilnego). Ciężar wykazania tych okoliczności spoczywa na pracodawcy. Zatem z powołaniem się na te okoliczności można zmienić decyzję o urlopie zdrowotnym, skoro jeszcze się nie rozpoczął. Tutaj proszę pamiętać, że błąd musi być wywołany przez nauczycielkę albo gdyby wiedziała o błędnym przekonaniu pracodawcy co do braku uprawnień emerytalnych nauczyciela. To może być trudne do obrony finalne (pod warunkiem, że nauczycielka będzie dochodziła prawa przed sądem), bo nie jest tajemnicą w jakim wieku jest nauczycielka i że np. od września wchodzi wcześniejsza emerytura z Karty Nauczyciela (art. 88a) z której również może skorzystać z racji wieku. Być może mimo wszystko to jest najlepsze rozwiązanie. Nie jest pewne jak ewentualne podszedłby do tematu sąd, gdyby nauczycielka postanowiła dochodzić prawa do udzielenia urlopu zdrowotnego przed sądem, skoro spełnia przesłania do nabycia uprawnień emerytalnych.

Warto również zauważyć, że prawo świadczenia kompensacyjnego nie jest uprawnienie emerytalnym.

Moim zdaniem nie można samodzielne anulować urlopu zdrowotnego nawet jeżeli się jeszcze nie rozpoczął, chyba, że tak jak pisałem powyżej powołujemy się na wadę oświadczenia woli (wydania zgody na urlop zdrowotny pod wpływem błędu).

Nie ma również ewentualnej możliwości odwołania z urlopu zdrowotnego po jego rozpoczęciu, bo można to zrobić tylko gdy nauczyciel w trakcie urlopu zdrowotnego nawiąże stosunek pracy lub podejmie inną działalność zarobkową

Można próbować ustalić z dyrektorem CUW, czy organem prowadzącym co dalej robić, bo z godnie z art. 10 ust. 1 pkt 4 Prawa oświatowego zapewnienie obsługi prawnej należy do organu prowadzącego, szczególnie wtedy gdy nauczycielka nie wyrazi zgody na rezygnacje z urlopu zdrowotnego. Jest jeszcze jakieś pole manewru, bo formalnie urlop się nie rozpoczął i jeszcze żadne środki finansowe nie są wypłacane.

Orzecznictwo: wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2003 r., sygn. akt I PK 72/03, wyrok Sądu Najwyższego z 26 marca 2007 r., sygn. akt I PK 262/06. Podstawa prawna: art. 73 ust. 2, art. 88a (od 1.09.2024 r.) ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 986), art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz. U z 2024 r. poz. 737). Stan prawny na dzień: 6-08-2024

Pomoc psychologiczno – pedagogiczna w projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – skierowany do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych

Kontrola organu nadzoru pedagogicznego w szkole – co warto o niej wiedzieć?

Podobne artykuły

Okres pracy uprawniający do pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia

Urlop wypoczynkowy nauczyciela przy przejściu na emeryturę

Ograniczenie zatrudnienia dla nauczyciela przebywającego dla urlopu dla poratowania zdrowia

Możliwość wycofania wniosku o rozwiązanie umowy w związku z przejściem na emeryturę

Ograniczenie zatrudnienia a przejście na świadczenie kompensacyjne

Kontrola organu nadzoru pedagogicznego w szkole – co warto o niej wiedzieć?

Wspólne kategorie

Wspólne kategorie

Info

Najnowszy artykuły

Nasz Partner

Witamy!

Stwórz nowe konto!

Odzyskaj hasło

Czy na pewno chcesz odblokować ten post?

Czy na pewno chcesz anulować subskrypcję?

Urlop dla poratowania zdrowia a uprawnienia emerytalne nauczyciela

Subskrybuj

Subskrybuj

Kup pojedynczy artykuł

Pomoc psychologiczno – pedagogiczna w projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – skierowany do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych

Kontrola organu nadzoru pedagogicznego w szkole – co warto o niej wiedzieć?

Podobne artykuły

Okres pracy uprawniający do pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia

Urlop wypoczynkowy nauczyciela przy przejściu na emeryturę

Ograniczenie zatrudnienia dla nauczyciela przebywającego dla urlopu dla poratowania zdrowia

Możliwość wycofania wniosku o rozwiązanie umowy w związku z przejściem na emeryturę

Ograniczenie zatrudnienia a przejście na świadczenie kompensacyjne

Kontrola organu nadzoru pedagogicznego w szkole – co warto o niej wiedzieć?

Wspólne kategorie

Szukaj wg fraz

Wspólne kategorie

Info

Najnowszy artykuły

Nasz Partner

Witamy!

Stwórz nowe konto!

Odzyskaj hasło

Czy na pewno chcesz odblokować ten post?

Czy na pewno chcesz anulować subskrypcję?