Dla nauczycieli, którzy do dnia 31 października 2024 złożyli wnioski do właściwego organu o podjęcie postępowania egzaminacyjnego postępowania takie odbędą się najpóźniej do dnia 31 grudnia bieżącego roku. Na początku warto jeszcze raz przypomnieć, że nauczyciele, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do tego dnia nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego, stopień nauczyciela mianowanego uzyskują według przepisów dotychczasowych (ustawy – Karta nauczyciela w brzmieniu obowiązującym przed 1 września 2022 r. oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli – Dz. U. z 2020 r. poz. 2200). Ponadto zgodnie z § 12 ust. 1 przywołanego powyżej rozporządzenia komisja egzaminacyjna zapoznaje się z oceną dorobku zawodowego i sprawozdaniem z realizacji planu rozwoju zawodowego oraz przeprowadza egzamin, podczas którego nauczyciel:
1) prezentuje dorobek zawodowy;
2) prezentuje swoją wiedzę i umiejętności, w szczególności przez:
- a) zaproponowanie rozwiązania wskazanego przez komisję problemu związanego z wykonywaną pracą, z uwzględnieniem praktyki szkolnej, aktualnej wiedzy i przepisów prawa,
- b) wykonanie zadania z użyciem narzędzi multimedialnych;
3) odpowiada na pytania członków komisji dotyczące wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego.
Egzamin, przed którym staje nauczyciel, jest niewątpliwie dla niego ogromnym przeżyciem. O ile nie można przygotować się do pytań, które zadadzą członkowie komisji, bowiem ich treść nie jest dla nikogo przed egzaminem znana, o tyle warto odpowiednio przygotować się do tej części egzaminu, na którą mamy realny wpływ, a jest nią ewidentnie prezentowany przez nauczyciela jego dorobek zawodowy. Po pierwsze należy zauważyć, że nie ma określonej formy prezentacji. Nauczyciel decyduje, w jaki sposób chce przedstawić go komisji. Najczęściej jednak są to prezentacje multimedialne z wykorzystaniem znanych do tego programów. W tym miejscu warto podkreślić, że forma prezentacji ma przede wszystkim ułatwić, ale również odpowiednio zorganizować wypowiedź. Prezentacja multimedialna z pewnością zapewni nauczycielowi komfort tematyczny, bowiem prezentowane po kolei slajdy wymuszą od niego omówienie zapisanych na nich treści, co w sytuacji stresu egzaminacyjnego może być dla wielu dyscyplinujące i motywujące. Przygotowując prezentację należy mieć na uwadze jej czytelność i przejrzystość. Chodzi tu zarówno o dobór czcionki, rysunków, schematów ale i ewentualnych zdjęć. Częstym błędem jest „przeładowanie” prezentacji informacjami albo zdjęciami potwierdzającymi aktywność nauczyciela. W trakcie prezentacji nie należy również „czytać ze slajdów”. Chcąc natomiast pochwalić się ogromem pracy powinno się odnieść do jednego może dwóch przypadków, które są szczególnie istotne, a nie omawiać wszystkich sytuacji, które mają ją potwierdzać. To wyselekcjonowanie informacji również w tym przypadku wskazuje na dojrzałość nauczyciela. Podczas prezentacji ważne jest, aby używać profesjonalnego języka i korzystać z terminologii związanej z edukacją. Prezentacja dorobku nie powinna trwać dłużej niż 20 minut. Często przewodniczący komisji wyznacza czas, który jest przez niego skrupulatnie kontrolowany. Dlatego należy skupić się na najważniejszych działaniach i omówić tylko istotne informacje. Przestrzeganie tego czasu jest przejawem dobrego przygotowania i szacunku dla komisji egzaminacyjnej.
Innym, rzadziej stosowanym, sposobem prezentacji dorobku zawodowego jest mówienie z pamięci lub z wykorzystaniem własnych notatek. Oczywiście, jak już wcześniej wspominałam, to nauczyciel decyduje znając swoje możliwości, czy ta forma będzie dla niego najbardziej komfortowa. Korzystając ze sporządzonych przez siebie notatek należy pamiętać, że mają one być jedynie wsparciem w wypowiedzi, bowiem nie powinno dojść do sytuacji, w której nauczyciel odczytuje mechanicznie informacje nie nawiązując kontaktu z komisją. Zdarza się również tak, że oprócz prezentacji multimedialnej nauczyciel przygotowuje jeszcze dodatkowo ulotkę bądź portfolio, które zawierają informacje na temat pracy i doskonalenia zawodowego nauczyciela.
Tak jak już wspominałam powyżej, każda forma wybrana przez nauczyciela jest dobra o ile odnosić się będzie do wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego zawartych w § 7 ust. 2 rozporządzenia w sprawie awansu zawodowego nauczyciela. Należą do nich:
- uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły;
- umiejętność rozpoznawania potrzeb rozwojowych uczniów i uwzględniania ich w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej;
- umiejętność wykorzystania w pracy metod aktywizujących ucznia;
- umiejętność dokonywania ewaluacji własnej pracy i wykorzystywania jej wyników do doskonalenia warsztatu pracy;
- umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego;
- umiejętność uwzględniania w pracy problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych;
- umiejętność posługiwania się przepisami prawa dotyczącymi odpowiednio oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż;
- umiejętność korzystania w pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych.
A zatem, tak naprawdę, w każdej prezentacji powinny wybrzmieć powyższe obszary tematyczne wraz z działaniami potwierdzającymi ich realizację. Proszę przy tym pamiętać, że zamieszczanie zdjęć z dziećmi i uczniami może być jedynie za zgodą ich rodziców, chyba że wykorzystuje się zdjęcia przedstawiające zbiorowość uczniów bez eksponowania niektórych z nich na tle pozostałych oraz bez dodatkowych informacji pozwalających zidentyfikować poszczególne osoby.
Przygotowując się do egzaminu proponuję opracowany przez siebie materiał i zawarte w nim informacje zaprezentować komuś, kto nas wysłucha. W ten sposób po pierwsze ocenimy czas wypowiedzi, po drugie pozyskamy ocenę naszej wypowiedzi. Najczęściej po takiej próbie sami czujemy, czy nam zwyczajnie „wyszło”. Prezentacja dorobku zawodowego przez nauczyciela w każdym przypadku powinna potwierdzać jego profesjonalizm, przygotowanie i zaangażowanie w pracę, dlatego warto się do niej dobrze przygotować.
Podstawa prawna:
Stan prawny na dzień:
- 3-11-2024
